ભારતીય રેલ્વે એ માત્ર દેશનું સૌથી મોટું પરિવહન નેટવર્ક નથી, પરંતુ તે સેવા અને શિસ્તનું પણ પ્રતીક છે. રેલ્વેમાં નોકરી મેળવવી એ લાખો યુવાનોનું સ્વપ્ન હોય છે, પરંતુ જે યુવાનોએ નાનપણથી જ સેવાભાવ સાથે ‘સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ’ ની પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લીધો છે, તેમના માટે રેલ્વે એક વિશેષ તક લઈને આવ્યું છે. સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે (SER), જેનું મુખ્ય મથક કોલકાતામાં છે, તેણે વર્ષ 2025-26 માટે સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ કોટા હેઠળ ભરતીની જાહેરાત કરી છે.
આ ભરતી પ્રક્રિયા હેઠળ ગ્રુપ ‘C’ અને ગ્રુપ ‘D’ ની કુલ 10 જગ્યાઓ ભરવામાં આવશે. સામાન્ય રીતે રેલ્વેની પરીક્ષાઓમાં લાખોની સંખ્યામાં સ્પર્ધા હોય છે, પરંતુ આ સ્પેશિયલ કોટામાં માત્ર લાયક સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ ઉમેદવારો જ ભાગ લઈ શકે છે, તેથી અહીં સફળતાની શક્યતાઓ અનેકગણી વધી જાય છે. આ ભરતી એવા યુવાનો માટે છે જેઓ પોતાની સેવાકીય પ્રવૃત્તિઓને ચાલુ રાખીને કેન્દ્ર સરકારની કાયમી નોકરીની સુરક્ષા મેળવવા માંગે છે.
સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વેમાં જોડાવું એ એક ગૌરવની વાત છે. અહીં પસંદગી પામનાર ઉમેદવારોને રેલ્વેની સામાન્ય ફરજો ઉપરાંત, રેલ્વેના વિવિધ કાર્યક્રમો, રેલીઓ અને કટોકટીના સમયે સ્કાઉટિંગ કૌશલ્યનો ઉપયોગ કરવાની તક મળે છે. આ નોકરી તમને સમાજમાં એક અલગ ઓળખ આપે છે. પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા અને ઝારખંડ જેવા રાજ્યોને આવરી લેતા આ ઝોનમાં કામ કરવાનો અનુભવ તમારી કારકિર્દીને નવી ઊંચાઈએ લઈ જઈ શકે છે.
આ લેખમાં અમે સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે ભરતી 2025 વિશેની તમામ મહત્વપૂર્ણ માહિતી જેવી કે લાયકાત, સ્કાઉટિંગ સર્ટિફિકેટ્સના નિયમો, પગાર ધોરણ, પરીક્ષા પદ્ધતિ અને ઓનલાઇન અરજી કરવાની પ્રક્રિયા વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીશું. જો તમે રાષ્ટ્રપતિ સ્કાઉટ/ગાઈડ છો અથવા હિમાલયન વુડ બેજ ધરાવો છો, તો આ લેખને અંત સુધી વાંચો અને તમારી કારકિર્દી તરફ મજબૂત પગલું ભરો.
ભરતીની મુખ્ય બાબતો
આ ભરતી વિશેની પાયાની અને સચોટ માહિતી નીચે મુજબ છે, જે દરેક ઉમેદવારે જાણવી જરૂરી છે:
- સંસ્થાનું નામ: સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે (SER)
- ભરતી બોર્ડ: રેલ્વે રિક્રુટમેન્ટ સેલ (RRC), કોલકાતા
- કોટા: સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ કોટા
- કુલ જગ્યાઓ: 10 પોસ્ટ્સ
- નોકરીનો પ્રકાર: રેલ્વે કાયમી નોકરી
- અરજી કરવાની રીત: માત્ર ઓનલાઇન
- નોકરીનું સ્થળ: સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે ઝોન (પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા, ઝારખંડ)
- પસંદગી પ્રક્રિયા: લેખિત પરીક્ષા અને પ્રમાણપત્રના ગુણ
- સત્તાવાર વેબસાઇટ: www.rrcser.co.in
ખાલી જગ્યાઓની વિગતો
સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલી 10 જગ્યાઓને બે મુખ્ય ગ્રુપમાં વહેંચવામાં આવી છે. તમારી શૈક્ષણિક લાયકાત મુજબ તમે સંબંધિત ગ્રુપમાં અરજી કરી શકો છો.
| પોસ્ટનું નામ | પગાર ધોરણ | કુલ જગ્યાઓ |
| ગ્રુપ ‘C’ પોસ્ટ્સ | લેવલ-2 | 02 |
| ગ્રુપ ‘D’ પોસ્ટ્સ | લેવલ-1 | 08 |
| કુલ જગ્યાઓ | 10 |
જોબ રોલ અને જવાબદારીઓ
સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ કોટા દ્વારા ભરતી થનાર કર્મચારીની જવાબદારીઓ બેવડી હોય છે:
- રેલ્વે ફરજ: તમને જે પોસ્ટ (જેમ કે ક્લાર્ક, ટેકનિશિયન, ટ્રેક મેન્ટેનર વગેરે) પર નિમણૂક મળે, તે વિભાગનું રોજિંદું કામ કરવાનું રહે છે.
- સ્કાઉટિંગ પ્રવૃત્તિઓ: રેલ્વે દ્વારા આયોજિત સ્કાઉટિંગ કેમ્પ્સ, રેલીઓ અને સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોમાં સક્રિય ભાગ લેવો.
- કટોકટીમાં મદદ: રેલ્વે અકસ્માત કે કુદરતી આફત સમયે ભીડ નિયંત્રણ અને મુસાફરોની મદદ કરવી.
- શિસ્ત અને તાલીમ: અન્ય કર્મચારીઓમાં શિસ્ત અને સેવાભાવના કેળવવામાં મદદરૂપ થવું.
પાત્રતા માપદંડ
આ ભરતીમાં સામાન્ય શૈક્ષણિક લાયકાત ઉપરાંત, સ્કાઉટિંગની વિશેષ લાયકાત હોવી ફરજિયાત છે.
શૈક્ષણિક લાયકાત
- ગ્રુપ ‘C’ (લેવલ-2): ધોરણ 12 પાસ ઓછામાં ઓછા 50% ગુણ સાથે. (SC/ST અને માજી સૈનિકો માટે 50% નો નિયમ નથી). અથવા ITI પાસ.
- ગ્રુપ ‘D’ (લેવલ-1): ધોરણ 10 પાસ અથવા 10 પાસ સાથે ITI અથવા નેશનલ એપ્રેન્ટિસશિપ સર્ટિફિકેટ (NAC).
સ્કાઉટિંગ અને ગાઈડિંગ લાયકાત
ઉમેદવાર પાસે નીચે મુજબની લાયકાત હોવી અત્યંત આવશ્યક છે:
- રાષ્ટ્રપતિ સ્કાઉટ/ગાઈડ/રોવર/રેન્જર અથવા હિમાલયન વુડ બેજ (HWB) હોલ્ડર હોવા જોઈએ.
- છેલ્લા 5 વર્ષથી સ્કાઉટિંગ સંસ્થાના સક્રિય સભ્ય હોવા જોઈએ (વર્તમાન વર્ષ સહિત).
- રાષ્ટ્રીય કક્ષાના બે કાર્યક્રમોમાં અથવા રાજ્ય કક્ષાના બે કાર્યક્રમોમાં ભાગ લીધેલો હોવો જોઈએ.
ઉંમર મર્યાદા (તા. 01.01.2026 ના રોજ)
- ગ્રુપ ‘C’: 18 થી 30 વર્ષ.
- ગ્રુપ ‘D’: 18 થી 33 વર્ષ.
- વય છૂટછાટ: ઓબીસી ઉમેદવારોને 3 વર્ષ અને એસસી/એસટી ઉમેદવારોને 5 વર્ષની છૂટછાટ મળવાપાત્ર છે.
જરૂરી દસ્તાવેજો
ઓનલાઇન અરજી કરતી વખતે અને દસ્તાવેજ ચકાસણી સમયે નીચેના દસ્તાવેજો તૈયાર રાખવા:
- સ્કાઉટિંગ/ગાઈડિંગના પ્રમાણપત્રો (રાષ્ટ્રપતિ એવોર્ડ / HWB ફરજિયાત).
- સક્રિય સભ્યપદનું પ્રમાણપત્ર.
- ધોરણ 10 અને 12 ની માર્કશીટ અને બોર્ડ સર્ટિફિકેટ.
- ITI / NAC સર્ટિફિકેટ (જો લાગુ પડતું હોય તો).
- જાતિનો દાખલો (SC/ST/OBC માટે – રેલ્વે ફોર્મેટમાં).
- પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો અને સહી.
- આધાર કાર્ડ.
અરજી ફી
રેલ્વે ભરતીમાં લેવાયેલી ફીમાંથી અમુક રકમ પરીક્ષા આપ્યા બાદ રિફંડ કરવામાં આવે છે.
| શ્રેણી | ફી | રિફંડ (પરીક્ષા આપ્યા બાદ) |
| જનરલ / ઓબીસી | ₹ 500/- | ₹ 400/- (બેંક ચાર્જ કપાશે) |
| અનામત વર્ગ / મહિલા | ₹ 250/- | ₹ 250/- (સંપૂર્ણ રિફંડ) |
પસંદગી પ્રક્રિયા
સ્કાઉટ કોટાની ભરતીમાં પસંદગી પ્રક્રિયા બે તબક્કામાં વહેંચાયેલી હોય છે. કુલ 100 ગુણમાંથી મેરીટ તૈયાર થાય છે.
1. લેખિત પરીક્ષા (60 ગુણ)
- આ પરીક્ષામાં 40 હેતુલક્ષી પ્રશ્નો અને 1 નિબંધાત્મક પ્રશ્ન હોય છે.
- વિષયો: સ્કાઉટિંગનો ઇતિહાસ અને નિયમો, સામાન્ય જ્ઞાન, અને રેલ્વેને લગતી માહિતી.
- સમયગાળો: 60 મિનિટ.
2. પ્રમાણપત્રોના ગુણ (40 ગુણ)
- સ્કાઉટિંગ/ગાઈડિંગમાં સક્રિયતા અને વિવિધ શિબિરો/કેમ્પ્સમાં ભાગીદારી માટે આ ગુણ આપવામાં આવે છે.
- રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય કક્ષાના કાર્યક્રમોમાં ભાગ લેવા બદલ અલગ-અલગ ગુણ મળે છે.
મેડિકલ અને દસ્તાવેજ ચકાસણી:
લેખિત પરીક્ષા અને સર્ટિફિકેટ માર્ક્સના આધારે મેરીટ લિસ્ટ બનશે. પસંદગી પામેલા ઉમેદવારોએ રેલ્વેના મેડિકલ સ્ટાન્ડર્ડ પાસ કરવા પડશે.
અરજી કરવાની પ્રક્રિયા
અરજી પ્રક્રિયા સંપૂર્ણ ઓનલાઇન છે. નીચે આપેલા સ્ટેપ્સ અનુસરો:
- સૌ પ્રથમ સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વેની સત્તાવાર વેબસાઇટ www.rrcser.co.in પર જાઓ.
- હોમપેજ પર “Scouts & Guides Quota Recruitment 2025-26” ની લિંક શોધો.
- “New Registration” પર ક્લિક કરો અને તમારી બેઝિક વિગતો (નામ, મોબાઈલ, ઈમેલ) ભરો.
- તમારા રજીસ્ટ્રેશન નંબરથી લોગીન કરો.
- અરજી ફોર્મમાં શૈક્ષણિક લાયકાત અને સ્કાઉટિંગ સિદ્ધિઓની વિગતો ચોકસાઈથી ભરો.
- તમારો ફોટો, સહી અને જરૂરી સર્ટિફિકેટ્સ અપલોડ કરો.
- ઓનલાઇન ફી ભરો (નેટ બેન્કિંગ/કાર્ડ/UPI).
- ફોર્મ સબમિટ કરતા પહેલા એકવાર ‘Preview’ જોઈ લો.
- ફાઇનલ સબમિટ કર્યા બાદ એપ્લિકેશન ફોર્મની પ્રિન્ટ કાઢીને સાચવી રાખો.
પગાર અને ભથ્થાં
રેલ્વેમાં સ્કાઉટ કોટા દ્વારા ભરતી થનાર કર્મચારીઓને 7મા પગાર પંચ મુજબ આકર્ષક પગાર મળે છે.
- ગ્રુપ ‘C’ (લેવલ-2): બેઝિક પગાર ₹ 19,900/- + મોંઘવારી ભથ્થું + ઘરભાડું + અન્ય ભથ્થાં. કુલ પગાર આશરે ₹ 30,000 થી ₹ 35,000 સુધી હોઈ શકે છે.
- ગ્રુપ ‘D’ (લેવલ-1): બેઝિક પગાર ₹ 18,000/- + ભથ્થાં. કુલ પગાર આશરે ₹ 26,000 થી ₹ 28,000 સુધી હોઈ શકે છે.
- અન્ય લાભો: રેલ્વે પાસ (મફત મુસાફરી), મેડિકલ સુવિધા, ક્વાર્ટર સુવિધા અને પેન્શન.
મહત્વપૂર્ણ તારીખો
આ તારીખો તમારા કેલેન્ડરમાં નોંધી લો જેથી અરજી કરવાની રહી ન જાય:
| પ્રવૃત્તિ | તારીખ |
| ઓનલાઇન અરજી શરૂ | 25 નવેમ્બર 2025 |
| અરજી કરવાની છેલ્લી તારીખ | 24 ડિસેમ્બર 2025 |
| લેખિત પરીક્ષા તારીખ | ફેબ્રુઆરી 2026 (સંભવિત) |
શા માટે અરજી કરવી?
- સેવા અને રોજગાર: તમારી સ્કાઉટિંગની સેવા ભાવનાને પ્રોફેશનમાં બદલવાની તક.
- ઓછી સ્પર્ધા: સામાન્ય ભરતીની સરખામણીએ અહીં માત્ર પ્રમાણપત્ર ધારકો વચ્ચે જ સ્પર્ધા હોય છે.
- સુરક્ષિત ભવિષ્ય: ભારતીય રેલ્વેની કાયમી નોકરી અને નિવૃત્તિ પછીના લાભો.
- પ્રમોશન: ખાતાકીય પરીક્ષાઓ આપીને તમે ઉચ્ચ હોદ્દા સુધી પહોંચી શકો છો.
સત્તાવાર સંપર્ક
જો ફોર્મ ભરવામાં કોઈ તકલીફ પડે તો તમે રેલ્વે બોર્ડનો સંપર્ક કરી શકો છો:
| માધ્યમ | વિગત |
| સત્તાવાર વેબસાઇટ | www.rrcser.co.in |
| ઓફિસ સરનામું | ચેરમેન, RRC, સાઉથ ઈસ્ટર્ન રેલ્વે, ગાર્ડન રીચ, કોલકાતા – 700043 |
| હેલ્પલાઇન | વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ |
વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
પ્રશ્ન 1: શું સામાન્ય 10 પાસ ઉમેદવારો આમાં અરજી કરી શકે?
જવાબ: ના, આ ભરતી માત્ર સ્કાઉટ્સ અને ગાઈડ્સ લાયકાત ધરાવતા ઉમેદવારો માટે જ છે. રાષ્ટ્રપતિ એવોર્ડ અથવા હિમાલયન વુડ બેજ હોવું ફરજિયાત છે.
પ્રશ્ન 2: શું આમાં ઇન્ટરવ્યુ લેવામાં આવશે?
જવાબ: ના, સામાન્ય રીતે આ પોસ્ટ માટે ઇન્ટરવ્યુ હોતો નથી. માત્ર લેખિત પરીક્ષા અને દસ્તાવેજ ચકાસણી હોય છે.
પ્રશ્ન 3: એક્ટિવ મેમ્બરશીપ સર્ટિફિકેટ કેટલા વર્ષનું જોઈએ?
જવાબ: તમારે છેલ્લા 5 વર્ષથી (વર્તમાન વર્ષ સહિત) સ્કાઉટિંગમાં સક્રિય હોવાનું પ્રમાણપત્ર રજૂ કરવું પડે છે.
પ્રશ્ન 4: પરીક્ષા કઈ ભાષામાં લેવાશે?
જવાબ: લેખિત પરીક્ષા હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષામાં લેવામાં આવશે.
પ્રશ્ન 5: શું હું એકથી વધુ પોસ્ટ માટે અરજી કરી શકું?
જવાબ: હા, જો તમે બંને (લેવલ-1 અને લેવલ-2) માટે લાયકાત ધરાવતા હો, તો તમે બંને માટે અલગ-અલગ અરજી કરી શકો છો, પરંતુ ફી પણ અલગ ભરવી પડશે.
નિષ્કર્ષ
આ ભરતી સ્કાઉટિંગ સાથે જોડાયેલા યુવાનો માટે એક સુવર્ણ તક છે. 10 જગ્યાઓ ભલે ઓછી લાગે, પરંતુ આ કોટામાં લાયક ઉમેદવારોની સંખ્યા પણ ઓછી હોય છે, તેથી તમારી પસંદગીની શક્યતા વધુ છે. જો તમે વર્ષો સુધી નિસ્વાર્થ ભાવે સ્કાઉટિંગ કર્યું છે, તો હવે રેલ્વે તમને તેનું ફળ આપવા તૈયાર છે.
24 ડિસેમ્બર 2025 છેલ્લી તારીખ છે, તેથી રાહ જોયા વગર આજે જ તમારી અરજી પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરો. યોગ્ય તૈયારી અને તમારા સ્કાઉટિંગ જ્ઞાન સાથે તમે આ પરીક્ષા સરળતાથી પાસ કરી શકો છો. રેલ્વે પરિવારનો હિસ્સો બનીને દેશસેવા કરવાની આ તક જતી ન કરવી જોઈએ.
